Search
Search Criteria
Products meeting the search criteria
Lokyan Ate Madhkalin Punjabi Sahit (6-1326-P2761)
Publisher :
Authors : Karnail Singh Thind
Page :
Format : Hard Bound
Language : Punjabi
Authors : Karnail Singh Thind
Page :
Format : Hard Bound
Language : Punjabi
Lokyan Ate Madhkalin Punjabi Sahit by Karnail Singh Thind Punjabi Sahit Adhyayan book Online |
Punjabi Sufi Kavi (3-1326-P4038)
Publisher :
Authors : Lajwanti Rama Krishana
Page :
Format :
Language : Punjabi
Authors : Lajwanti Rama Krishana
Page :
Format :
Language : Punjabi
Punjabi Sufi Kavi by Lajwanti Rama Krishana Punjabi Sahit Adhyayan book Online |
Jindgi de bhed (1-1326-P6657)
Publisher :
Authors : Khaleel Jibran
Translator : Dr. Jagdish Kaur Wadia
Page :
Format :
Language : Punjabi
Authors : Khaleel Jibran
Translator : Dr. Jagdish Kaur Wadia
Page :
Format :
Language : Punjabi
Jindgi de bhed by Khaleel Jibran Punjabi Novel book Online |
Lawa (1-1326-P6693)
Publisher :
Authors : Giani Sant Singh Maskeen ji
Pages :
Format : Hard Bound
Language : Punjabi
Authors : Giani Sant Singh Maskeen ji
Pages :
Format : Hard Bound
Language : Punjabi
Lawa by Giani Sant Singh Maskeen ji Punjabi steak book Online |
Punjabi Novel (1-1326-P6688)
Publisher :
Authors : Joginder Singh Rahi
Page :
Format :
Language : Punjabi
Authors : Joginder Singh Rahi
Page :
Format :
Language : Punjabi
Punjabi Novel by Joginder Singh Rahi Punjabi Novel book Online |
Punjabi Lokdhara Ate Sabhiachar (1-1326-P3984)
Publisher :
Authors : Dr. Balbir Singh Pooni
Page :
Format : Paper Back
Language : Punjabi
Authors : Dr. Balbir Singh Pooni
Page :
Format : Paper Back
Language : Punjabi
Punjabi Lokdhara Ate Sabhiachar by Balbir Singh Pooni Punjabi Culture book Online |
Jado Daddy Chota Hunda c (New-1)
Publisher :
Authors : Alexander Borisovich Raskin
Page :
Format : Paper Back
Language : Punjabi
ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਛਪੀਆ ਤਿੰਨ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪੜ੍ਹੀਆਂ। ਤਿੰਨੋਂ ਹੀ ਵਧੀਆ। ਪਰ ਇਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਪੰਜਾਬੀ ਲੇਖਕ ਦੁਆਰਾ ਨਹੀਂ।
ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ "ਜਦੋਂ ਡੈਡੀ ਛੋਟਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ" ਕਿੰਨੀ ਪਿਆਰੀ ਕਿਤਾਬ।ਬਹੁਤ ਪਹਿਲਾਂ ਨਿੱਕਾ ਸ਼ਹਿਜ਼ਾਦਾ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਖੁਸ਼ੀ ਹੋਈ ਸੀ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਓਹੋ ਜਿਹੀ ਖੁਸ਼ੀ ਮਿਲੀ।ਇਹ ਅਲੇਕਸਾਂਦਰ ਰਸਕਿਨ ਦੀ ਲਿਖੀ ਤੇ ਕਰਨਜੀਤ ਦੀ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤੀ ਕਿਤਾਬ ਹੈ।
ਇਕ ਪਿਤਾ ਆਪਣੀ ਬੇਟੀ ਸਾਸ਼ਾ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਸਮੇਂ ਉਸਦਾ ਦਿਲ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਕਰਦੇ ਯਤਨਾ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਯਤਨ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬਚਪਨ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਸੁਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਸਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਸੰਦ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਕੀ ਡੈਡੀ ਵੀ ਇੰਜ ਕਰਦੇ ਸੀ ਉਹ ਵੀ ਇੰਜ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਤਾਂ ਮੈਂ ਇਹ ਰੂਪ ਕਦੇ ਦੇਖਿਆ ਨਹੀਂ । ਕਿੰਨੀ ਮਜੇ ਵਾਲੀ ਹੈ ਨਾ ਇਹ ਗੱਲ।
ਕਿਤਾਬ ਵਿਚ ਡੈਡੀ ਵਲੋਂ ਕੀਤੀਆ ਨਿੱਕੀਆ-ਨਿੱਕੀਆ ਬੇਵਕੂਫ਼ੀਆ, ਸ਼ਰਾਰਤਾਂ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਸ਼ਰਾਰਤਾਂ ਦੀ ਸਜਾ ਵਜੋਂ ਸਿਖੇ ਸਬਕ ਹਨ ।ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਵੱਡਿਆਂ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਜਾ ਆਇਆ ਉਹ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਕਿੰਨਾ ਮਜ਼ੇਦਾਰ ਹੋਵੇਗਾ।ਅਸੀਂ ਵੀ ਆਪਣੀ ਨਾਨੀ ਜਾਂ ਦਾਦੀ ਤੋਂ ਮਾਂ ਪਿਤਾ ਦੇ ਬਚਪਨ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣਦੇ ਸੀ ਤਾਂ ਕਿੰਨੀ ਹੈਰਾਨੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀਕਿ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਕੰਮ 'ਚ ਵਿਅਸਤ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਸਾਡੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਇੰਜ ਕਰਦੇ ਹੋਣਗੇ।
ਇਹ ਸਭ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਆਪਣੇ ਵੀ ਬਚਪਨ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਯਾਦ ਆ ਜਾਂਦੀਆ ਜੋ ਸ਼ਾਇਦ ਆਪਾਂ ਭੁੱਲ ਚੁੱਕੇ ਸੀ ਤੇ ਉਹ ਗੱਲਾਂ ਕਿਸੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਵੀ ਸੁਣਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।ਕਿੰਨੀਆਂ ਇਹੋ ਜਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ, ਸ਼ਰਾਰਤਾਂ ਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤੇ ਜਿੰਨਾ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਪਿਆਰੇ ਸਬਕ ਸਿਖਾਏ।
ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਡੈਡੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬਚਪਨ ਦੀਆ ਘਟਨਾਵਾਂ ਤੋਂ ਕੀ ਸਿਖਿਆ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਹਰ ਘਟਨਾ ਨਾਲ।
ਕਿਤਾਬ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਿਆਰਾ ਕਿਵੇਂ ਲਿਖ ਸਕਦਾ ਹੈ ਸ਼ਾਇਦ ਇਹ ਸੱਚੀ ਕਿਸੇ ਪਿਆਰੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਬਚਪਨ ਦੀ ਗੱਲ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਕਿਸੇ ਵੀ ਬੱਚੇ ਲਈ ਕਿਤਾਬ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਖੋਲ੍ਹ ਸਕਦੀ ਹੈ।
Authors : Alexander Borisovich Raskin
Page :
Format : Paper Back
Language : Punjabi
ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਛਪੀਆ ਤਿੰਨ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪੜ੍ਹੀਆਂ। ਤਿੰਨੋਂ ਹੀ ਵਧੀਆ। ਪਰ ਇਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਪੰਜਾਬੀ ਲੇਖਕ ਦੁਆਰਾ ਨਹੀਂ।
ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ "ਜਦੋਂ ਡੈਡੀ ਛੋਟਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ" ਕਿੰਨੀ ਪਿਆਰੀ ਕਿਤਾਬ।ਬਹੁਤ ਪਹਿਲਾਂ ਨਿੱਕਾ ਸ਼ਹਿਜ਼ਾਦਾ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਖੁਸ਼ੀ ਹੋਈ ਸੀ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਓਹੋ ਜਿਹੀ ਖੁਸ਼ੀ ਮਿਲੀ।ਇਹ ਅਲੇਕਸਾਂਦਰ ਰਸਕਿਨ ਦੀ ਲਿਖੀ ਤੇ ਕਰਨਜੀਤ ਦੀ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤੀ ਕਿਤਾਬ ਹੈ।
ਇਕ ਪਿਤਾ ਆਪਣੀ ਬੇਟੀ ਸਾਸ਼ਾ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਸਮੇਂ ਉਸਦਾ ਦਿਲ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਕਰਦੇ ਯਤਨਾ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਯਤਨ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬਚਪਨ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਸੁਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਸਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਸੰਦ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਕੀ ਡੈਡੀ ਵੀ ਇੰਜ ਕਰਦੇ ਸੀ ਉਹ ਵੀ ਇੰਜ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਤਾਂ ਮੈਂ ਇਹ ਰੂਪ ਕਦੇ ਦੇਖਿਆ ਨਹੀਂ । ਕਿੰਨੀ ਮਜੇ ਵਾਲੀ ਹੈ ਨਾ ਇਹ ਗੱਲ।
ਕਿਤਾਬ ਵਿਚ ਡੈਡੀ ਵਲੋਂ ਕੀਤੀਆ ਨਿੱਕੀਆ-ਨਿੱਕੀਆ ਬੇਵਕੂਫ਼ੀਆ, ਸ਼ਰਾਰਤਾਂ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਸ਼ਰਾਰਤਾਂ ਦੀ ਸਜਾ ਵਜੋਂ ਸਿਖੇ ਸਬਕ ਹਨ ।ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਵੱਡਿਆਂ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਜਾ ਆਇਆ ਉਹ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਕਿੰਨਾ ਮਜ਼ੇਦਾਰ ਹੋਵੇਗਾ।ਅਸੀਂ ਵੀ ਆਪਣੀ ਨਾਨੀ ਜਾਂ ਦਾਦੀ ਤੋਂ ਮਾਂ ਪਿਤਾ ਦੇ ਬਚਪਨ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣਦੇ ਸੀ ਤਾਂ ਕਿੰਨੀ ਹੈਰਾਨੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀਕਿ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਕੰਮ 'ਚ ਵਿਅਸਤ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਸਾਡੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਇੰਜ ਕਰਦੇ ਹੋਣਗੇ।
ਇਹ ਸਭ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਆਪਣੇ ਵੀ ਬਚਪਨ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਯਾਦ ਆ ਜਾਂਦੀਆ ਜੋ ਸ਼ਾਇਦ ਆਪਾਂ ਭੁੱਲ ਚੁੱਕੇ ਸੀ ਤੇ ਉਹ ਗੱਲਾਂ ਕਿਸੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਵੀ ਸੁਣਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।ਕਿੰਨੀਆਂ ਇਹੋ ਜਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ, ਸ਼ਰਾਰਤਾਂ ਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤੇ ਜਿੰਨਾ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਪਿਆਰੇ ਸਬਕ ਸਿਖਾਏ।
ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਡੈਡੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬਚਪਨ ਦੀਆ ਘਟਨਾਵਾਂ ਤੋਂ ਕੀ ਸਿਖਿਆ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਹਰ ਘਟਨਾ ਨਾਲ।
ਕਿਤਾਬ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਿਆਰਾ ਕਿਵੇਂ ਲਿਖ ਸਕਦਾ ਹੈ ਸ਼ਾਇਦ ਇਹ ਸੱਚੀ ਕਿਸੇ ਪਿਆਰੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਬਚਪਨ ਦੀ ਗੱਲ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਕਿਸੇ ਵੀ ਬੱਚੇ ਲਈ ਕਿਤਾਬ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਖੋਲ੍ਹ ਸਕਦੀ ਹੈ।
Maharaja (ss-35)
Publisher :
Authors : Diwan Jarmani Das
Format : paper back
Language :
Authors : Diwan Jarmani Das
Format : paper back
Language :
Maharaja by Diwan Jarmani Das Punjabi History book Online |
Dadi Maa Dia Kahania (SB162234-7)
Publisher :
Authors : Dr. Kulbir Singh Suri
Page :
Format : paper back
Language :
Publisher :
Authors : Dr. Kulbir Singh Suri
Page :
Format : paper back
Language :
Punjab Ate Punjabi Utte Paye Badesi Parbhav (1-1326-P3835)
Publisher :
Authors : Pritam Singh
Page :
Format :
Language : Punjabi
Authors : Pritam Singh
Page :
Format :
Language : Punjabi
Punjab Ate Punjabi Utte Paye Badesi Parbhav by Pritam Singh Punjabi Others book Online |
Aarti (SB181516-9)
Publisher :
Authors : Shiv Kumar batalvi
Page :
Format : paper back
Language : Punjabi
Authors : Shiv Kumar batalvi
Page :
Format : paper back
Language : Punjabi
Punjabi Haas Viyang (1-NBT1326-P5956)
Publisher :
Authors : Pyara Singh Data
Page :
Format :
Language : Punjabi
Authors : Pyara Singh Data
Page :
Format :
Language : Punjabi
Punjabi Haas Viyang By Pyara Singh Data Punjabi Humour Book Online |
Punjabi Natak : Beej Ton Birkh Tak (6-1326-P4001)
Publisher :
Authors : Satish Kumar Verma
Page :
Format : Hard Bound
Language : Punjabi
Authors : Satish Kumar Verma
Page :
Format : Hard Bound
Language : Punjabi
Punjabi Natak : Beej Ton Birkh Tak by Satish Kumar Verma Punjabi Sahit Adhyayan book Online |
Parsidh Punjabi Lekhak (1-1326-P3631)
Publisher :
Authors : Dr. Kuldeep Kaur
Page :
Format : Hard Bound
Language : Punjabi
Authors : Dr. Kuldeep Kaur
Page :
Format : Hard Bound
Language : Punjabi
Parsidh Punjabi Lekhak by Kuldeep Kaur Punjabi Biography book Online |
Punjabi Adab De Maansarovar (1-1326-P3910)
Publisher :
Authors : Gulzar Singh Shonki
Page :
Format : Hard Bound
Language : Punjabi
Authors : Gulzar Singh Shonki
Page :
Format : Hard Bound
Language : Punjabi
Punjabi Adab De Maansarovar by Gulzar Singh Shonki Punjabi Biography book Online |
Parmukh Punjabi Sahitkar (1-LG1326-P3621)
Publisher :
Authors : Dr. Gurcharan Singh Aulakh
Page :
Format : Hard Bound
Language : Punjabi
Authors : Dr. Gurcharan Singh Aulakh
Page :
Format : Hard Bound
Language : Punjabi
Parmukh Punjabi Sahitkar By Gurcharan Singh Aulakh Punjabi Biography Book Online |
Punjabi Lok (3-1326-P3970)
Publisher :
Authors : Gurdial Singh Kotbhai
Page :
Format :
Language : Punjabi
Authors : Gurdial Singh Kotbhai
Page :
Format :
Language : Punjabi
Punjabi Lok by Gurdial Singh Kotbhai Punjabi Biography book Online |
Punjabi Freedom Fighters Of Kolkata (1-SG1326-P5897)
Publisher :
Authors : Hardev Singh Grewal
Page :
Format :
Language : Punjabi
Authors : Hardev Singh Grewal
Page :
Format :
Language : Punjabi
Punjabi Freedom Fighters Of Kolkata By Hardev Singh Grewal Punjabi Biography Book Online |
Paigambar te Paigam (1-1326-P6625)
Publisher :
Authors : Khalil Jibran
Translator : Dr. Jagdish Kaur Wadia
Page :
Format :
Language : Punjabi
Authors : Khalil Jibran
Translator : Dr. Jagdish Kaur Wadia
Page :
Format :
Language : Punjabi
Paigambar te Paigam by Khalil Jibran Punjabi biography book Online |
Babylon da sab toh ameer Aadmi (S-1313)
Publisher :
Author : George S. Clason
Page :
Format : Paper Back
Language : Punjabi
Author : George S. Clason
Page :
Format : Paper Back
Language : Punjabi
Babylon da sab toh ameer Aadmi by George S. Clason Punjabi self help book Online |
Punjabi University Punjabi-English Kosh (1-1326-P4044)
Publisher :
Authors : PUP
Page :
Format :
Language : Punjabi
Authors : PUP
Page :
Format :
Language : Punjabi
Punjabi University Punjabi-English Kosh by PUP Punjabi Dictionary book Online |
Punjabi Kissa Kaav te Beer Kavi (3-1326-P3966)
Publisher :
Authors : Bikram Singh Ghuman
Page :
Format :
Language : Punjabi
Authors : Bikram Singh Ghuman
Page :
Format :
Language : Punjabi
Punjabi Kissa Kaav te Beer Kavi by Bikram Singh Ghuman Punjabi Sahit Adhyayan book Online |
Theth Punjabi Di Pehli Kitaab (1-1326-P6055)
Publisher : Sann Santali Publication
Authors : Charanjit Singh Teja
Page :
Format : Paper Back
Language : Punjabi
“ਪਹਿਲੀ ਕਿਤਾਬ” ਪੰਜਾਬੀ ਜੁਬਾਨ ਤੇ ਦੇਸ਼ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਅਮੀਰ ਵਿਰਾਸਤ ਦਾ ਗੁਣਗਾਨ ਹੈ । ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਗੁਰਮੁਖੀ ਅੱਖਰਾਂ ਅਤੇ ਇਹਦੇ ਕਲੇਜਾ-ਠਾਰੂ ਬੋਲਾਂ ਦੇ ਮੋਹ ਚੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਏ । ਦੂਜੀਆਂ ਜੁਬਾਨਾਂ ਖਾਸ ਕਰ ਹਿੰਦੀ ਤੇ ਅੰਗਰੇਜੀ ਦੇ ਲਫਜ਼ਾਂ ਦੇ ਬੇਲੋੜੇ ਰਲੇਵੇ ਨੇ ਸਾਡੀ ਬੋਲ-ਬਾਣੀ ਜਾਅਲੀ ਜਿਹੀ ਬਣਾ ਦਿੱਤੀ ਏ । ਸਾਡਾ ਠੇਠ ਮੁਹਾਵਰਾ ਗਵਾਚਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਪੰਜਾਬੋਂ ਬਾਹਰ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕਾਨਵੈਂਟ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਪੜ੍ਹੇ ਬਾਲਾਂ ਲਈ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਸ਼ਬਦ ਬੇਗਾਨੇ ਹੋ ਗਏ ਨੇ । ਸਾਡੇ ਬੋਲਾਂ ‘ਚ ਰਵਾਨੀ ਨਹੀਂ ਰਹੀ । ਸਾਡੇ ਬਾਲ ਭਾਸ਼ਾਈ ਤੌਰ ਤੇ ਡੌਰ ਭੌਰ ਹੋ ਗਏ ਨੇ ਤੇ ਉਹ ਬੋਲਣ ਲੱਗੇ ਅੜ ਕੇ ਬੋਲਦੇ ਨੇ । ਬੋਲਣ ਲੱਗਿਆ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਚੋਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਵਾਨੀ ‘ਚ ਅੜਿੱਕਾ ਬਣ ਰਹੀ ਏ ।
ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕਮਾਈਆਂ ਕਰਨ ਦੇ ਇਰਾਦੇ ਨਾਲ ਛਾਪੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕੈਦਿਆਂ ‘ਚ ਮ : ਮੇਂਡਕ , ਧ : ਧਨੁਸ਼ , ਕ : ਕਾਰ , ਥ : ਥਰਮਸ ਆਮ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੇ ਨੇ । ਸਾਡੀ ਬੇਪਰਵਾਹੀ ਆ ਕਿ ਅਸੀਂ ਬਾਲਾਂ ਦੇ ਬੋਲੀ ਤੇ ਪੈਣ ਵਾਰੇ ਅਸਰ ਨੂੰ ਗੌਲਦੇ ਨਹੀਂ । ਟੀਵੀ ਦੇ ਕਾਰਟੂਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਭੰਡਾਰ ‘ਚ ਸੈਕੜੇ ਹਿੰਦੀ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਰੋਜ ਪਾ ਰਹੇ ਨੇ । ਕਿਤਾਬ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੇਗਾਨੇ ਲਫ਼ਜ ਹੀ ਰਟਾ ਰਹੀ ਹੈ ।
ਸੋ ਸਾਡੀ ਇਹ ਕੋਸ਼ਿਸ ਸੀ ਕਿ ਅਸੀਂ ਬਾਲਾਂ ਲਈ ਆਪਣੇ ਬੋਲਾਂ ਨਾਲ ਗੁਰਮੁਖੀ ਸਿੱਖਾਉਣ ਦਾ ਕੋਈ ਉਦਮ ਕਰੀਏ । ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਬਾਲ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਪੜ੍ਹਨੀ ਸਿਖਾਉਂਣ ਪਿਛੋਂ ਉਸ ਦੀ ਪੰਜਾਬ ਨਾਲ ਜਾਣ ਪਛਾਣ ਕਰਵਾਈ ਗਈ ਹੈ । ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਜਾਨਵਰ, ਜਨੌਰ, ਰੰਗ , ਰੁੱਤਾਂ , ਰੁੱਖ, ਫਸਲਾਂ, ਸਬਜੀਆਂ , ਬਰੂਟੀਆਂ, ਕੱਖ ਕੰਡੇ, ਦਰਿਆ, ਇਲਾਕੇ, ਖਿੱਤੇ , ਵੰਨ ਸੁਵੰਨੀਆਂ ਇਲਾਕਾਈ ਬੋਲੀਆਂ ਨਾਲ ਜਾਣ-ਪਛਾਣ ਕਰਵਾਈ ਗਈ ਹੈ ।
ਤੀਜਾ ਇਸ ਕਾਇਦੇ ਵਿਚ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਗਾਉਂਣ, ਰੁੱਤਾਂ ਦੇ ਗੌਣ , ਦੇਸ਼ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਬੋਲੀ ਨਾਲ ਮੋਹ ਪਾਉਂਦੇ ਕਾਵਿ-ਟੋਟੇ ਤੇ ਗਾਉਣ ਨੇ । ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਰਾਜਾ ਰਸਾਲੂ ਤੇ ਰਾਜੇ ਪੋਰਸ ਵਰਗੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਵੱਡੇ ਬੰਦਿਆਂ ਦੀ ਗਾਥਾ ਤੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ਹਨ । ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੈਦਾਨਾਂ, ਪਹਾੜਾਂ, ਥਲਾਂ ਤੇ ਬੇਲਿਆਂ ਨਾਲ ਮੋਹ ਪਾਉਂਦੇ ਲੇਖ ਨੇ । ਕਮਾਲ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਕਾਇਦਾ ਦਾ ਪੰਜਾਬ ਅਟਾਰੀ ਤੋਂ ਸ਼ੰਭੂ ਬਾਰਡਰ ਤੱਕ ਨਹੀਂ , ਸਗੋਂ ਸਭ ਸਿਆਸੀ ਲੀਕਾਂ ਮੇਟ ਕੇ ਦਰਿਆ ਸਿੰਧ ਤੋਂ ਪੋਠੋਹਾਰ ਤੇ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਵਲਪੁਰ ਦੇ ਟਿੱਲਿਆਂ ਤੱਕ ਦਾ ਪੰਜਾਬ ਏ । ਲਹਿੰਦੇ ਚੜ੍ਹਦੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਅਦੀਬਾਂ ਦੇ ਸਾਂਝੇ ਕਲਾਮ ਤੇ ਆਪਣੀ ਧਰਤੀ ਦੀ ਸਾਦ ਮੁਰਾਦੀ ਕਲਾ ਤੇ ਮੂਰਤਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਇਆ ਗਿਆ ਏ । ਇਹ ਕਾਇਦਾ ਤੁਹਾਡੇ ਬਾਲਾਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ‘ਚ ਪਹੁੰਚੇ । ਸਾਡੀ ਇਹੀ ਕਮਾਈ ਹੋਵੇਗੀ ।
ਪੰਜਾਬ! ਇਕ ਗੋਰਵਸ਼ਾਲੀ ਇਤਿਹਾਸ, ਅਮੀਰ ਵਿਰਸਾ, ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ, ਬਹਾਦੁਰੀਆਂ, ਵੀਰਤਾ,ਸਾਹਸ ਦੇ ਕਿਸਿਆਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਤੇ ਹੋਏ ਹਰ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਹਿੱਕ ਤੇ ਲਿਆ ਦੇਸ਼ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਗੱਭਰੂਆਂ ਨੇ। ਵੈਰੀ ਦੀ ਭਾਜੀ ਮੋੜੀ, ਤੇ ਮੂੰਹ ਤੋੜ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ। ਕਿੱਦਾਂ ਕੋਈ ਤੱਕ ਜਾਵੇ ਪੰਜਾਬ ਵੱਲ। ਸਮਾਂ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਹੁਣ ਤੇ ਯੁੱਧ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਵੀ ਬਦਲ ਗਏ। ਹੁਣ ਦੁਸ਼ਮਨ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਕਰਨੀ ਔਖੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਮਖੋਟਾ ਪਹਿਨ ਕੇ ਲੜ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਦੇ-ਕਦੇ ਇਸ ਮਖੋਟੇ'ਚੋਂ ਆਪਣਿਆਂ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਸੋ ਇਹ ਹੁਣ ਇਕ ਛਦਮ ਯੁੱਧ ਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਸਿੱਧੇ ਵਾਰ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੇ। ਪਰ ਜੋ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਉਹ ਜੜਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਹਰ ਉਸ ਚੀਜ਼ ਜੋ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਤਾਕਤ ਸੀ, ਉਸ ਵਿਚ ਘੁੱਸਪੈਠ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।ਇਹ ਯੁੱਧ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨਾਲ ਨਹੀ ਲੜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਸਮੇਂ ਦੀ ਮੰਗ ਕੁਝ ਹੋਰ ਹੈ ਹੁਣ। ਇਹ ਯੁੱਧ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਸਿਆਣਪ ਨਾਲ ਲੜਨੇ ਪੈਣਗੇ। ਇਕ ਨਹੀ ਕਈ ਮੁਹਾਜਾਂ ਤੇ ਲੜਣੇ ਪੈਣਗੇ। ਜੇ ਦੇਸ਼ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਗੱਭਰੂ ਉਦੋਂ ਨਾ ਟਲੇ ਤਾਂ ਹੁਣ ਕਿਵੇਂ ਇਸ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਹੱਟ ਜਾਣਗੇ। ਤੇ ਹਾਂ ਇਹ ਗੱਭਰੂ ਲੜ ਰਹੇ ਹਨ ਤੇ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ਜਵਾਬ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚ। ਅਜਿਹੀ ਇਕ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ "ਪਹਿਲੀ ਕਿਤਾਬ" ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ। ਜਿਸ ਵਿਚ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਜੜਾਂ ਨਾਲ ਪੱਕੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਆਪਣੀ ਬੋਲੀ ਨਾਲੋਂ ਨਾ ਟੁੱਟ ਜਾਣ। ਰਸੂਲ ਹਮਜਾਤੋਵ ਦੀ "ਮੇਰਾ ਦਾਗਿਸਤਾਨ" ਵਿਚ ਕਹੀ ਗੱਲ ਯਾਦ ਆ ਗਈ ਕਿ "ਪਹਾੜਾਂ ਵਿਚ ਜੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਬਦਅਸੀਸ ਦੇਣੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਕਹਿਦੇ ਤੈਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਭੁੱਲ ਜਾਵੇ"। "ਪਹਿਲੀ ਕਿਤਾਬ" ਬਾਲ ਮਨਾਂ ਨੂੰ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਦਾ ਇਕ ਯਤਨ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਰੰਗ, ਭਾਰ, ਇਲਾਕੇ, ਸਰੀਰ ਦੇ ਭਾਗ,ਜਾਨਵਰ, ਰੁੱਖ, ਝਾੜੀਆਂ, ਰਿਸ਼ਤੇ ਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਕੁਝ ਹੈ। ਬਾਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸ਼ਾਇਦ ਵੱਡੇ ਖੁੱਦ ਵੀ ਪੜਨ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਨਵਾਂ ਲੱਭ ਜਾਵੇਗਾ।
Authors : Charanjit Singh Teja
Page :
Format : Paper Back
Language : Punjabi
Theth Punjabi Di Pehli Kitab by Charanjit Singh Teja Punjabi Others book Online |
ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕਮਾਈਆਂ ਕਰਨ ਦੇ ਇਰਾਦੇ ਨਾਲ ਛਾਪੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕੈਦਿਆਂ ‘ਚ ਮ : ਮੇਂਡਕ , ਧ : ਧਨੁਸ਼ , ਕ : ਕਾਰ , ਥ : ਥਰਮਸ ਆਮ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੇ ਨੇ । ਸਾਡੀ ਬੇਪਰਵਾਹੀ ਆ ਕਿ ਅਸੀਂ ਬਾਲਾਂ ਦੇ ਬੋਲੀ ਤੇ ਪੈਣ ਵਾਰੇ ਅਸਰ ਨੂੰ ਗੌਲਦੇ ਨਹੀਂ । ਟੀਵੀ ਦੇ ਕਾਰਟੂਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਭੰਡਾਰ ‘ਚ ਸੈਕੜੇ ਹਿੰਦੀ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਰੋਜ ਪਾ ਰਹੇ ਨੇ । ਕਿਤਾਬ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੇਗਾਨੇ ਲਫ਼ਜ ਹੀ ਰਟਾ ਰਹੀ ਹੈ ।
ਸੋ ਸਾਡੀ ਇਹ ਕੋਸ਼ਿਸ ਸੀ ਕਿ ਅਸੀਂ ਬਾਲਾਂ ਲਈ ਆਪਣੇ ਬੋਲਾਂ ਨਾਲ ਗੁਰਮੁਖੀ ਸਿੱਖਾਉਣ ਦਾ ਕੋਈ ਉਦਮ ਕਰੀਏ । ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਬਾਲ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਪੜ੍ਹਨੀ ਸਿਖਾਉਂਣ ਪਿਛੋਂ ਉਸ ਦੀ ਪੰਜਾਬ ਨਾਲ ਜਾਣ ਪਛਾਣ ਕਰਵਾਈ ਗਈ ਹੈ । ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਜਾਨਵਰ, ਜਨੌਰ, ਰੰਗ , ਰੁੱਤਾਂ , ਰੁੱਖ, ਫਸਲਾਂ, ਸਬਜੀਆਂ , ਬਰੂਟੀਆਂ, ਕੱਖ ਕੰਡੇ, ਦਰਿਆ, ਇਲਾਕੇ, ਖਿੱਤੇ , ਵੰਨ ਸੁਵੰਨੀਆਂ ਇਲਾਕਾਈ ਬੋਲੀਆਂ ਨਾਲ ਜਾਣ-ਪਛਾਣ ਕਰਵਾਈ ਗਈ ਹੈ ।
ਤੀਜਾ ਇਸ ਕਾਇਦੇ ਵਿਚ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਗਾਉਂਣ, ਰੁੱਤਾਂ ਦੇ ਗੌਣ , ਦੇਸ਼ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਬੋਲੀ ਨਾਲ ਮੋਹ ਪਾਉਂਦੇ ਕਾਵਿ-ਟੋਟੇ ਤੇ ਗਾਉਣ ਨੇ । ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਰਾਜਾ ਰਸਾਲੂ ਤੇ ਰਾਜੇ ਪੋਰਸ ਵਰਗੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਵੱਡੇ ਬੰਦਿਆਂ ਦੀ ਗਾਥਾ ਤੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ਹਨ । ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੈਦਾਨਾਂ, ਪਹਾੜਾਂ, ਥਲਾਂ ਤੇ ਬੇਲਿਆਂ ਨਾਲ ਮੋਹ ਪਾਉਂਦੇ ਲੇਖ ਨੇ । ਕਮਾਲ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਕਾਇਦਾ ਦਾ ਪੰਜਾਬ ਅਟਾਰੀ ਤੋਂ ਸ਼ੰਭੂ ਬਾਰਡਰ ਤੱਕ ਨਹੀਂ , ਸਗੋਂ ਸਭ ਸਿਆਸੀ ਲੀਕਾਂ ਮੇਟ ਕੇ ਦਰਿਆ ਸਿੰਧ ਤੋਂ ਪੋਠੋਹਾਰ ਤੇ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਵਲਪੁਰ ਦੇ ਟਿੱਲਿਆਂ ਤੱਕ ਦਾ ਪੰਜਾਬ ਏ । ਲਹਿੰਦੇ ਚੜ੍ਹਦੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਅਦੀਬਾਂ ਦੇ ਸਾਂਝੇ ਕਲਾਮ ਤੇ ਆਪਣੀ ਧਰਤੀ ਦੀ ਸਾਦ ਮੁਰਾਦੀ ਕਲਾ ਤੇ ਮੂਰਤਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਇਆ ਗਿਆ ਏ । ਇਹ ਕਾਇਦਾ ਤੁਹਾਡੇ ਬਾਲਾਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ‘ਚ ਪਹੁੰਚੇ । ਸਾਡੀ ਇਹੀ ਕਮਾਈ ਹੋਵੇਗੀ ।
ਪੰਜਾਬ! ਇਕ ਗੋਰਵਸ਼ਾਲੀ ਇਤਿਹਾਸ, ਅਮੀਰ ਵਿਰਸਾ, ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ, ਬਹਾਦੁਰੀਆਂ, ਵੀਰਤਾ,ਸਾਹਸ ਦੇ ਕਿਸਿਆਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਤੇ ਹੋਏ ਹਰ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਹਿੱਕ ਤੇ ਲਿਆ ਦੇਸ਼ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਗੱਭਰੂਆਂ ਨੇ। ਵੈਰੀ ਦੀ ਭਾਜੀ ਮੋੜੀ, ਤੇ ਮੂੰਹ ਤੋੜ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ। ਕਿੱਦਾਂ ਕੋਈ ਤੱਕ ਜਾਵੇ ਪੰਜਾਬ ਵੱਲ। ਸਮਾਂ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਹੁਣ ਤੇ ਯੁੱਧ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਵੀ ਬਦਲ ਗਏ। ਹੁਣ ਦੁਸ਼ਮਨ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਕਰਨੀ ਔਖੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਮਖੋਟਾ ਪਹਿਨ ਕੇ ਲੜ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਦੇ-ਕਦੇ ਇਸ ਮਖੋਟੇ'ਚੋਂ ਆਪਣਿਆਂ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਸੋ ਇਹ ਹੁਣ ਇਕ ਛਦਮ ਯੁੱਧ ਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਸਿੱਧੇ ਵਾਰ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੇ। ਪਰ ਜੋ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਉਹ ਜੜਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਹਰ ਉਸ ਚੀਜ਼ ਜੋ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਤਾਕਤ ਸੀ, ਉਸ ਵਿਚ ਘੁੱਸਪੈਠ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।ਇਹ ਯੁੱਧ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨਾਲ ਨਹੀ ਲੜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਸਮੇਂ ਦੀ ਮੰਗ ਕੁਝ ਹੋਰ ਹੈ ਹੁਣ। ਇਹ ਯੁੱਧ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਸਿਆਣਪ ਨਾਲ ਲੜਨੇ ਪੈਣਗੇ। ਇਕ ਨਹੀ ਕਈ ਮੁਹਾਜਾਂ ਤੇ ਲੜਣੇ ਪੈਣਗੇ। ਜੇ ਦੇਸ਼ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਗੱਭਰੂ ਉਦੋਂ ਨਾ ਟਲੇ ਤਾਂ ਹੁਣ ਕਿਵੇਂ ਇਸ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਹੱਟ ਜਾਣਗੇ। ਤੇ ਹਾਂ ਇਹ ਗੱਭਰੂ ਲੜ ਰਹੇ ਹਨ ਤੇ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ਜਵਾਬ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚ। ਅਜਿਹੀ ਇਕ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ "ਪਹਿਲੀ ਕਿਤਾਬ" ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ। ਜਿਸ ਵਿਚ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਜੜਾਂ ਨਾਲ ਪੱਕੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਆਪਣੀ ਬੋਲੀ ਨਾਲੋਂ ਨਾ ਟੁੱਟ ਜਾਣ। ਰਸੂਲ ਹਮਜਾਤੋਵ ਦੀ "ਮੇਰਾ ਦਾਗਿਸਤਾਨ" ਵਿਚ ਕਹੀ ਗੱਲ ਯਾਦ ਆ ਗਈ ਕਿ "ਪਹਾੜਾਂ ਵਿਚ ਜੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਬਦਅਸੀਸ ਦੇਣੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਕਹਿਦੇ ਤੈਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਭੁੱਲ ਜਾਵੇ"। "ਪਹਿਲੀ ਕਿਤਾਬ" ਬਾਲ ਮਨਾਂ ਨੂੰ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਦਾ ਇਕ ਯਤਨ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਰੰਗ, ਭਾਰ, ਇਲਾਕੇ, ਸਰੀਰ ਦੇ ਭਾਗ,ਜਾਨਵਰ, ਰੁੱਖ, ਝਾੜੀਆਂ, ਰਿਸ਼ਤੇ ਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਕੁਝ ਹੈ। ਬਾਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸ਼ਾਇਦ ਵੱਡੇ ਖੁੱਦ ਵੀ ਪੜਨ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਨਵਾਂ ਲੱਭ ਜਾਵੇਗਾ।
Jhooth (SB194310-13)
Publisher :
Authors : Om Parkash Valmiki
Page :
Format : Hard Bound
Language : Punjabi
ਓਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਾਲਮਿਕੀ ਦੀ ਲਿਖੀ ਕਿਤਾਬ "ਜੂਠ" ਪੜੀ। ਇਹ ਦਵਾਰਕਾ ਭਾਰਤੀ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤੀ ਹੈ । ਇਹ ਓਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਾਲਮਿਕੀ ਦੀ ਸਵੈਜੀਵਨੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਓਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਾਲਮਿਕੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡੇ ਤੇ ਹੰਢਾਏ ਜਾਤ-ਪਾਤ ਦੇ ਕੋਹੜ ਬਾਰੇ ਦਸਿਆ ਹੈ।
ਕਿਤੇ ਪੜਿਆ ਸੀ ਕਿ ਸਿਰਫ਼ ਪਹਿਨਣ ਵਾਲਾ ਹੀ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੁੱਤੀ ਕਿਥੋਂ ਚੁੱਭ ਰਹੀ ਹੈ। ਬਾਕੀਆਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਬਸ ਜੁੱਤੀ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਬਾਹਰ ਤੋਂ। ਜਾਤੀ ਵੀ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਿਸੇ ਜੁੱਤੀ ਵਾਂਗ ਪਹਿਨਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਨਮ ਤੋਂ ਹੀ ਤੇ ਫਿਰ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਚੁੱਭਦੀ ਜੁੱਤੀ ਪਾ ਕੇ ਰਹਿਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਚਾਹੇ ਮਨ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਨਾ। ਇਸ ਚੁੱਭਦੀ ਜੁੱਤੀ ਨੂੰ ਪਾ ਕੇ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਦਾ ਸਫਰ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਉਤਾਰ ਕੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਹੀਂ ਫੜ ਸਕਦੇ ਕਿ ਨੰਗੇ ਪੈਰ ਤੁਰਿਆ ਜਾਵੇ।
ਉਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਾਲਮਿਕੀ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ਕਿ "ਜੂਠ" ਮੇਰੇ ਲਈ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀ ਨਹੀ ਹੈ। ਮੇਰੀ ਜਾਂ ਮੇਰੇ ਸਮਾਜ ਦੀ ਪੀੜ ਹੈ। ਜੋ ਸਵਾਲ ਬਣ ਕੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਖੜੀ ਹੈ। ਜੀਵਨ ਦੀ ਇਕ ਜਿਉਂਦੀ ਜਾਗਦੀ ਤਸਵੀਰ ਹੈ। ਕਿ ਇਹ ਸਵਾਲ ਸਿਰਫ਼ ਉਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਜਾਂ ਉਸਦੇ ਵਰਗ ਲਈ ਹੈ? ਹੋਰ ਵਰਗਾਂ ਲਈ ਇਹ ਸਵਾਲ ਨਹੀ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਕਿ ਹੈ ਇਹ? ਓਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਇਸ ਸਵੈ ਜੀਵਨੀ ਵਿੱਚ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਸਕੂਲ, ਕਾਲਜ ਤੇ ਨੌਕਰੀ ਵਿਚ ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜਾਤ ਦੇ ਕਾਰਨ ਤ੍ਰਿਸਕਾਰ ਸਹਿਣਾ ਪਿਆ। ਕਿ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਕੋਈ ਛੋਟੀ-ਮੋਟੀ ਗੱਲ ਹੋ ਜਾਵੇ ਨਾ ਤਾਂ ਉਹ ਮਨੋ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਜਿਸ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਬੁਢਾਪੇ ਤੱਕ ਨਫਰਤ ਮਿਲਦੀ ਰਹੀ ਹੋਵੇ ਉਸਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਤਾਕਤ ਤੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮਨ ਕਿੰਨੀ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਸਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਓਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਇਹ ਸਾਰਾ ਬੋਝ ਸਹਿ ਗਿਆ। ਕਿਵੇਂ ਸਹਿ ਗਿਆ ਇਸਦੇ ਦੋ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਕ ਤਾਂ ਓਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦਾ ਖੁਦ ਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਤੌਰ ਤੇ ਤਾਕਤਵਰ ਹੋਣਾ। ਦੂਜਾ ਆਪਣਿਆਂ ਦਾ ਸਾਥ। ਉਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਲਿਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੈਸਿਆਂ ਕਾਰਨ ਪੜਾਈ ਰੁੱਕ ਜਾਣ ਤੇ ਭਾਬੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਗਹਿਣੇ ਲਿਆ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤੇ ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵੇਚ ਕੇ ਫੀਸ ਭਰੋ। ਤਾਂ ਓਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਭਾਬੀ ਨਾਲ ਲੱਗ ਕੇ ਬਹੁਤ ਰੋਇਆ। ਪਿਤਾ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਪੜਾਈ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਇਹ ਸਭ ਪੜ ਕੇ ਸਮਝ ਲੱਗੀ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਸਭ ਦੇ ਮੋਢੇ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹਨ। ਤੇ ਇਕ ਦੂਜੇ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਹਨ। ਬੱਚਿਆ ਦੇ ਮਾਸੂਮ ਮਨ ਤੇ ਇਹਨਾਂ ਭੇਦਭਾਵਾਂ ਦਾ ਕਿ ਅਸਰ ਹੁੰਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮਨ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਹਿ ਸਕਣ ਵਾਲੇ ਹੋਣਗੇ??
ਮੇਰੀ ਇਕ ਕਲਾਸਮੇਟ ਸੀ ਇਕ ਵਾਰੀ ਅਸੀਂ ਕੁਝ ਬਾਹਰੋਂ ਖਾਣ ਚਲੇ ਗਏ। ਜੋ-ਜੋ ਖਾਣਾ ਸੀ ਉਸਦਾ ਆਰਡਰ ਕੀਤਾ। ਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਖਾਣ ਲੱਗ ਪਏ। ਥੋੜੀ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਉਹ ਮੇਰੇ ਖਾਣੇ ਵਿਚੋਂ ਕੁੱਝ ਚੁੱਕਦੀ- ਚੁੱਕ ਦੀ ਰੁੱਕ ਗਈ। ਮੈਂ ਉਸ ਵਲ ਪ੍ਸ਼ਨਾਤਮਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ। ਕਿ ਰੁਕੀ ਕਿਉਂ? ਮੇਰੇ ਕੁਝ ਬੋਲਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਜੇ ਇਸਨੂੰ ਮੇਰੇ ਹੱਥ ਲਗ ਗਏ ਫਿਰ ਇਹ ਪਤਾ ਨਹੀ ਤੇਰੇ ਖਾਣ ਜੋਗਾ ਰਹੇ ਜਾਂ ਨਾ ਰਹੇ। ਮੇਰੇ ਜਿਵੇਂ ਕੁੱਝ ਅੰਦਰੋਂ ਤਿੜਕ ਗਿਆ। ਕਿ ਇਸ ਮਾਸੂਮ ਜਿਹੀ ਕੁੜੀ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਕੀ ਕੁੱਝ ਭਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਜੋ ਇਹ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਕਸੂਰ ਦੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਮੰਨੀ ਬੈਠੀ ਹੈ। ਉਸਦੇ ਹੱਥ ਫੜ ਕੇ ਆਪਣੇ ਮੱਥੇ ਤੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਲਾਏ ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੂੰ ਮੇਰੇ ਲਈ ਕਿਸੇ ਧਰਮ ਅਸਥਾਨ ਤੇ ਪਏ ਗ੍ਰੰਥ ਜਾਂ ਮੂਰਤੀ ਵਾਂਗ ਪਵਿੱਤਰ ਹੈ। ਅੱਗੇ ਤੋਂ ਨਾ ਇੰਝ ਕਹੀ। ਪਰ ਮੇਰਾ ਖੁਦ ਦਾ ਮਨ ਇਹ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਭੁੱਲ ਸਕਿਆ।
ਜਾਤ-ਪਾਤ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਦੁਕਾਨਦਾਰੀ ਬੰਦ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ। ਉਹ ਨਹੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਕਿ ਇੰਝ ਹੋਵੇ। ਉਹ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਸਭ ਚਲਦਾ ਰਹੇ ਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਦੂਸਰਿਆਂ ਦਾ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਕਰਦੇ ਰਹਿਣ।
"ਜੂਠ " ਕਿਤਾਬ ਪੜਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਿ ਦਰਦ ਇਹ ਸਹਿੰਦੇ ਹਨ ਤਹਾਨੂੰ ਵੀ ਪਤਾ ਲੱਗ ਸਕੇ।
Authors : Om Parkash Valmiki
Page :
Format : Hard Bound
Language : Punjabi
ਓਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਾਲਮਿਕੀ ਦੀ ਲਿਖੀ ਕਿਤਾਬ "ਜੂਠ" ਪੜੀ। ਇਹ ਦਵਾਰਕਾ ਭਾਰਤੀ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤੀ ਹੈ । ਇਹ ਓਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਾਲਮਿਕੀ ਦੀ ਸਵੈਜੀਵਨੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਓਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਾਲਮਿਕੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡੇ ਤੇ ਹੰਢਾਏ ਜਾਤ-ਪਾਤ ਦੇ ਕੋਹੜ ਬਾਰੇ ਦਸਿਆ ਹੈ।
ਕਿਤੇ ਪੜਿਆ ਸੀ ਕਿ ਸਿਰਫ਼ ਪਹਿਨਣ ਵਾਲਾ ਹੀ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੁੱਤੀ ਕਿਥੋਂ ਚੁੱਭ ਰਹੀ ਹੈ। ਬਾਕੀਆਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਬਸ ਜੁੱਤੀ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਬਾਹਰ ਤੋਂ। ਜਾਤੀ ਵੀ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਿਸੇ ਜੁੱਤੀ ਵਾਂਗ ਪਹਿਨਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਨਮ ਤੋਂ ਹੀ ਤੇ ਫਿਰ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਚੁੱਭਦੀ ਜੁੱਤੀ ਪਾ ਕੇ ਰਹਿਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਚਾਹੇ ਮਨ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਨਾ। ਇਸ ਚੁੱਭਦੀ ਜੁੱਤੀ ਨੂੰ ਪਾ ਕੇ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਦਾ ਸਫਰ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਉਤਾਰ ਕੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਹੀਂ ਫੜ ਸਕਦੇ ਕਿ ਨੰਗੇ ਪੈਰ ਤੁਰਿਆ ਜਾਵੇ।
ਉਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਾਲਮਿਕੀ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ਕਿ "ਜੂਠ" ਮੇਰੇ ਲਈ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀ ਨਹੀ ਹੈ। ਮੇਰੀ ਜਾਂ ਮੇਰੇ ਸਮਾਜ ਦੀ ਪੀੜ ਹੈ। ਜੋ ਸਵਾਲ ਬਣ ਕੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਖੜੀ ਹੈ। ਜੀਵਨ ਦੀ ਇਕ ਜਿਉਂਦੀ ਜਾਗਦੀ ਤਸਵੀਰ ਹੈ। ਕਿ ਇਹ ਸਵਾਲ ਸਿਰਫ਼ ਉਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਜਾਂ ਉਸਦੇ ਵਰਗ ਲਈ ਹੈ? ਹੋਰ ਵਰਗਾਂ ਲਈ ਇਹ ਸਵਾਲ ਨਹੀ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਕਿ ਹੈ ਇਹ? ਓਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਇਸ ਸਵੈ ਜੀਵਨੀ ਵਿੱਚ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਸਕੂਲ, ਕਾਲਜ ਤੇ ਨੌਕਰੀ ਵਿਚ ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜਾਤ ਦੇ ਕਾਰਨ ਤ੍ਰਿਸਕਾਰ ਸਹਿਣਾ ਪਿਆ। ਕਿ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਕੋਈ ਛੋਟੀ-ਮੋਟੀ ਗੱਲ ਹੋ ਜਾਵੇ ਨਾ ਤਾਂ ਉਹ ਮਨੋ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਜਿਸ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਬੁਢਾਪੇ ਤੱਕ ਨਫਰਤ ਮਿਲਦੀ ਰਹੀ ਹੋਵੇ ਉਸਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਤਾਕਤ ਤੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮਨ ਕਿੰਨੀ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਸਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਓਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਇਹ ਸਾਰਾ ਬੋਝ ਸਹਿ ਗਿਆ। ਕਿਵੇਂ ਸਹਿ ਗਿਆ ਇਸਦੇ ਦੋ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਕ ਤਾਂ ਓਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦਾ ਖੁਦ ਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਤੌਰ ਤੇ ਤਾਕਤਵਰ ਹੋਣਾ। ਦੂਜਾ ਆਪਣਿਆਂ ਦਾ ਸਾਥ। ਉਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਲਿਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੈਸਿਆਂ ਕਾਰਨ ਪੜਾਈ ਰੁੱਕ ਜਾਣ ਤੇ ਭਾਬੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਗਹਿਣੇ ਲਿਆ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤੇ ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵੇਚ ਕੇ ਫੀਸ ਭਰੋ। ਤਾਂ ਓਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਭਾਬੀ ਨਾਲ ਲੱਗ ਕੇ ਬਹੁਤ ਰੋਇਆ। ਪਿਤਾ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਪੜਾਈ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਇਹ ਸਭ ਪੜ ਕੇ ਸਮਝ ਲੱਗੀ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਸਭ ਦੇ ਮੋਢੇ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹਨ। ਤੇ ਇਕ ਦੂਜੇ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਹਨ। ਬੱਚਿਆ ਦੇ ਮਾਸੂਮ ਮਨ ਤੇ ਇਹਨਾਂ ਭੇਦਭਾਵਾਂ ਦਾ ਕਿ ਅਸਰ ਹੁੰਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮਨ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਹਿ ਸਕਣ ਵਾਲੇ ਹੋਣਗੇ??
ਮੇਰੀ ਇਕ ਕਲਾਸਮੇਟ ਸੀ ਇਕ ਵਾਰੀ ਅਸੀਂ ਕੁਝ ਬਾਹਰੋਂ ਖਾਣ ਚਲੇ ਗਏ। ਜੋ-ਜੋ ਖਾਣਾ ਸੀ ਉਸਦਾ ਆਰਡਰ ਕੀਤਾ। ਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਖਾਣ ਲੱਗ ਪਏ। ਥੋੜੀ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਉਹ ਮੇਰੇ ਖਾਣੇ ਵਿਚੋਂ ਕੁੱਝ ਚੁੱਕਦੀ- ਚੁੱਕ ਦੀ ਰੁੱਕ ਗਈ। ਮੈਂ ਉਸ ਵਲ ਪ੍ਸ਼ਨਾਤਮਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ। ਕਿ ਰੁਕੀ ਕਿਉਂ? ਮੇਰੇ ਕੁਝ ਬੋਲਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਜੇ ਇਸਨੂੰ ਮੇਰੇ ਹੱਥ ਲਗ ਗਏ ਫਿਰ ਇਹ ਪਤਾ ਨਹੀ ਤੇਰੇ ਖਾਣ ਜੋਗਾ ਰਹੇ ਜਾਂ ਨਾ ਰਹੇ। ਮੇਰੇ ਜਿਵੇਂ ਕੁੱਝ ਅੰਦਰੋਂ ਤਿੜਕ ਗਿਆ। ਕਿ ਇਸ ਮਾਸੂਮ ਜਿਹੀ ਕੁੜੀ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਕੀ ਕੁੱਝ ਭਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਜੋ ਇਹ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਕਸੂਰ ਦੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਮੰਨੀ ਬੈਠੀ ਹੈ। ਉਸਦੇ ਹੱਥ ਫੜ ਕੇ ਆਪਣੇ ਮੱਥੇ ਤੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਲਾਏ ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੂੰ ਮੇਰੇ ਲਈ ਕਿਸੇ ਧਰਮ ਅਸਥਾਨ ਤੇ ਪਏ ਗ੍ਰੰਥ ਜਾਂ ਮੂਰਤੀ ਵਾਂਗ ਪਵਿੱਤਰ ਹੈ। ਅੱਗੇ ਤੋਂ ਨਾ ਇੰਝ ਕਹੀ। ਪਰ ਮੇਰਾ ਖੁਦ ਦਾ ਮਨ ਇਹ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਭੁੱਲ ਸਕਿਆ।
ਜਾਤ-ਪਾਤ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਦੁਕਾਨਦਾਰੀ ਬੰਦ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ। ਉਹ ਨਹੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਕਿ ਇੰਝ ਹੋਵੇ। ਉਹ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਸਭ ਚਲਦਾ ਰਹੇ ਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਦੂਸਰਿਆਂ ਦਾ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਕਰਦੇ ਰਹਿਣ।
"ਜੂਠ " ਕਿਤਾਬ ਪੜਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਿ ਦਰਦ ਇਹ ਸਹਿੰਦੇ ਹਨ ਤਹਾਨੂੰ ਵੀ ਪਤਾ ਲੱਗ ਸਕੇ।